Dylogia Hyperion

Autor: Dan Simmons

Tytuł: Hyperion, Upadek Hyperiona

Cykl: Hyperion Cantos (Dylogia Hyperion)
Wydawnictwo: MAG

Oprawa: twarda z obwolutą

Liczba stron: 1331

Status: posiadam

Ocena: 6+/6

Hyperion Cantos to najznamienitszy cykl sf jaki przyszło mi czytać. Co prawda nie mam wiele z tym podgatunkiem fantastyki do czynienia, ale jestem przekonany, że jeszcze przez długi czas nie przyjdzie mi czytać niczego lepszego. Długo zbierałem się do jego recenzji i przypuszczam, że przez tak znaczną zwłokę nie będę w stanie w pełni oddać geniuszu dzieła Simmonsa. Nie wypada jednak nic nie napisać, zatem postaram się opisać je jak najlepiej. Czterotomowy cykl Simmonsa można podzielić na dwie dylogie - Dylogię Hyperiona i Dylogię Endymiona, które choć dzieli 300 lat i przedstawiają bardzo różne historie są tak naprawdę jedną spójną całością i nie sposób czytać jednej bez znajomości drugiej.

Hegemonia człowieka, wielkie kosmiczne imperium ludzkiej rasy na które składają się setki planet, z których wiele połączonych jest siecią transmiterów, umożliwiających błyskawiczne podróże. Każda z planet Sieci posiada datasfery czyli coś na kształt lokalnego internetu. Datasfery ważniejszych dla Sieci planet połączone są w megasferę, czyli międzyplanetarną sieć informacyjną. Nad całą tą technologią czuwa TechnoCentrum, społeczność SI które wyewoluowały z dawnych komputerów i uniezależniły się od ludzi. W uniwersum przedstawionym przez Simmonsa Ziemia nie istnieje, została bowiem zniszczona setki lat temu wskutek nieszczęśliwego wypadku. Wypadek ten zapoczątkował podział ludzkości. Istniejące już wtedy TechnoCentrum udostępniło ludziom wiedzę dotyczącą transmiterów i napędów Hawkinga co zaowocowało błyskawiczną ekspansją na inne światy i początkiem Hegemonii. Znaczna jednak część ludzi, która nie ufała TC bądź też obwiniała siebie lub innych o incydent z Ziemią postanowiła całkowicie odciąć się od ludzkiej rasy, udali się w nieznane w przestrzeń kosmiczną na statkach wyposażonych w napęd Hawkinga. Napęd ten umożliwia poruszanie się z prędkością wielokrotnie większą od prędkości światła jednak skutkuje poważnym długiem czasowym względem miejsca wyruszenia. Ludzie ci, obecnie zwani Intruzami na skutek życia w nieważkości i wielu genetycznych modyfikacji praktycznie oderwali się od gatunku ludzkiego i żyją poza granicami działalności Hegemoni. Po latach jednak powracają jak się zdaje by stać się realnym zagrożeniem dla ludzkiego imperium.

Choć może to zabrzmieć absurdalnie przewaga agresora i jego niespodziewany atak okazują się tak niebezpieczne iż jedyną drogą ratunku mogą okazać się tajemnicze i legendarne Grobowce Czasu i istota zwana Chyżwarem. Istota ta jest obiektem kultu fanatyków i samobójców, istnieje nawet Kościół Chyżwara. To w porozumieniu z nim i za jego zgodą w okresie wzmożonej aktywności Grobowców kiedy wszystkie pielgrzymki są wstrzymane władze Hegemoni wysyłają siódemkę pielgrzymów będących ostatnią nadzieją ludzkości. Detektyw, Konsul, Naukowiec, Poeta, Templariusz, Ksiądz i Żołnierz. Zgodnie z wierzeniami pielgrzymi mogą przedstawić Chyżwarowi swoje historie i motywy, które ich tu skierowały i choć przeżyje tylko jeden będzie on mógł przedstawić swoją prośbę, którą Chyżwar powinien spełnić. Jak mówiłem może to zabrzmieć absurdalnie i banalnie, jednak zapewniam, że tak nie jest, trzeba jednak przeczytać samemu by przekonać się jak niezwykła to historia.

Pierwszy tom to siedem różnych opowieści. Główną z nich jest podróż pielgrzymów do Grobowców Czasu, która jest sprowadzona do absolutnego minimum. Lwią część książki zajmują historie pielgrzymów. Każdy z nich jest jakoś powiązany z Hyperionem i Grobowcami, nie zostali oni wybrani przypadkowo do tej misji dlatego też uważają, że ich historie mogą mieć znacznie, być może znajdą wśród nich informacje które zwiększą ich szanse na przeżycie. Opowieści pielgrzymów są niezwykłe i diametralnie od siebie różne, smutne, nostalgiczne, przerażające, każda jest inna, a i sposób wypowiedzi każdego z pielgrzymów zdecydowanie się od siebie różni, podkreślając tym samym ich odmienność. Godne podziwu jest to jak Simmons wykreował tak odrębne, szczegółowe i indywidualne charaktery.

Drugi tom to opowieść ukazująca znacznie szersze pole widzenia. Losy pielgrzymów schodzą na dalszy plan, od teraz nie będziemy ich już śledzić bezpośrednio, a poprzez dość szczególne ich połączenie z pewnym osobnikiem, o którym z racji wagi dla fabuły za wiele zdradzać nie mogę. Równorzędnym dla pielgrzymów wątkiem będą tu działania militarno-polityczne Hegemoni, próba zapobieżenia konfliktowi i uratowania nie tylko ludzi, ale i całego ich imperium, a także losy owego osobnika.

Simmons pisze w sposób wprost magiczny, wykreowany przez niech świat tak działa na wyobraźnię, iż nie sposób nie zachwycać się roztaczanymi przez autora wizjami. W dodatku dla mnie zawsze istniał świat poza tekstem autora. Podczas lektury gdzieś na granicy świadomości kreowały się niesprecyzowane i nieuformowane, nieuchwytne wręcz oczekiwania i wyobrażenia względem przedstawionego świata wywołujące niesamowite wrażenia. Nie sposób ująć tego w słowa, dość że lektura wywarła na mnie ogromne wrażenie. Nadmienić trzeba również, iż autor ma niezwykły talent. Podczas lektury do głowy czytelnika przyjdzie wiele pytań, które wraz z rozwojem fabuły oczywiście otrzymają odpowiedzi jednak... A no właśnie! Jednak te odpowiedzi choć udzielą pewnych wyjaśnień to nie tylko nie zaspokoją głodu wiedzy czytelnika, ale też rozmnożą pozostałe pytania co doprowadza do tego, że książkę się praktycznie połyka.

Jest to pozycja absolutnie obowiązkowa dla każdego amatora sf, nie zalecam jej jednak na początek przygody z sf bowiem trudno by było potem znaleźć pozycje, które dorównałyby Simmosowi co też mogłoby skutkować zniechęceniem się do tego podgatunku.